Klinik Psikoloji

Aynı zamanda cep telefonu model değiştirme sıklığı da çocuk ve gençlerde görülmektedir. Dolayısıyla bu durum şunu göstermektedir:
Çocuk ve gençler cep telefonlarını, telefonun asıl fonksiyonu olan HABERLEŞME amacından daha çok başka amaçlar için kullanmaktadırlar. Öğrencilerle yaptığım görüşmelerde öğrenciler bu amaçlarını şöyle sıralamaktadırlar:

1. Oyun oynamak,
2. Müzik dinlemek,
3. Fotoğraf veya video çekmek,
4. Mesajlaşmak,
5. Birbirine resim veya animasyon göndermek,
6. Konuşmak / haberleşmek (bu fonksiyon genelde en son sırada (!?) ifade edilmektedir).
   Çocuklara, neden bir cep telefonuna sahip olmak istediklerini sorduğumda ise verilen yanıtlar oldukça düşündürücü ve kaygı vericidir. İşte genel yanıt cümleleri:
7. “Herkeste var, niye bende olmasın?”
8. “Arkadaşlarımda olup bende olmayınca eksiklik hissediyorum.”
9. “Okulda sıkılıyorum.”
10. “Boş zamanlarımda bir arkadaş gibi oluyor. Oyun oynuyorum, müzik dinliyorum, özellikleriyle oynuyorum, yani zaman geçiriyorum.”
11. “Cep telefonu olmayan, hatta telefon eski model cep telefonunu olan çocuklarla da arkadaşlar arasında alay ediliyor.”
    Buradan üç temel sonuç çıkarmak mümkün görünmektedir.
12. Çocuklar teknolojiyi sağlıklı kullanma bilincine sahip olmadan teknolojik cihaza sahip oluyorlar.
13. Çocuklar, cep telefonlarını adeta bir VAROLMA aracı olarak görüyorlar.
14. Çocuklar sosyal yalnızlıklarını, diğer bir ifade ile SOSYALLEŞME gereksinimlerini ne yazık ki bir cihaz ile gidermeye çalışıyorlar…
    Bu sonuçların davranış göstergelerini ise içinde yaşadığımız süreçte, hemen her alanda, toplu taşıma araçlarında, okul bahçelerinde, parklarda, caddelerde, sokaklarda, alışveriş merkezlerinde, pastanelerde, lokantalarda vb. mekanlarda her an görmek mümkün… Davranışlar da oldukça benzerlik göstermekte:
     Çevrelerindeki başka insanları yok sayan bir ses tonu ile konuşma,
     Konuşmalarının içeriğini (özel olup olmadığını) dikkate almaksızın, “aleni” olarak konuşma,
     Konuşma diline (örneğin kullandığı argo kelimelere) dikkat etmeksizin herkesin duyacağı bir ses tonu ile konuşma,
     Uzun süreli konuşma,
     Parmaklar tuşlarda, dakikalarca mesajlar yazılmakta,
     Gözler küçücük ekrana dakikalarca odaklanmakta,
     Kulaklar, kablonun ucundaki kulaklıklara uzun süreli mahkum durumda,
     Ve jestler, mimikler ekrandaki görüntüye veya kulağa gelen seslere göre biçimlenmekte…
     Bazen cep telefonu kulakta değil, görünürde de değil, ama sokakta hem yürüyen hem başkalarının duyacağı bir ses tonu ile konuşan insanlar… Biraz dikkat edilince kablonun kulakta olduğu fark ediliyor. Ancak bu görüntü, cep telefonu teknolojisi bu kadar ilerlemeden önce halk arasında “deli” liğin bir belirtisi olarak nitelendirilirdi… Acaba “bozukluk” sayılan belirtiler mi geçerliliğini kaybetmeye başladı yoksa bireylerin psikolojik sağlıkları mı?…
    Geçmişteki değerlendirmeleri çağrıştıran bu durum bir başka deyişi de peşi sıra akla getiriyor; “Parayı sokakta bulmadık”. Ve insanın aklına şu soru geliyor: “Diyelim ki ebeveynler fedakarlıkta bulunup çocuklarına cep telefonu alıyorlar. Ancak cep telefonunun erken yaşlarda kullanılmasının zararlarına ilişkin sık sık yazılı ve görsel basında yüzlerce yazı, uyarı yer almasına rağmen çocuklarının cep telefonlarıyla bu kadar haşir-neşir olmasına göz yumuyorlar ise, acaba ebeveynler parayı değil de çocuklarını mı sokakta buldular?”…
    Çünkü cep telefonlarıyla, bağımlılık düzeyinde içli-dışlı olan çocuk ve gençlerin, “görünüşte (yalancı) sosyallik” yaşadıkları, gerçekte ise “psikolojik yalnızlık ve asosyallik” içinde oldukları görülebilmektedir. Örneğin, beğendiği bir kıza arkadaşlık teklif etmek için kıvranan bir lise ikinci sınıfta okuyan bir öğrenci danışanıma, duygularını bana ifade ettiği sadelikte ve içtenlikte niçin ifade edemediğini sorduğumda verdiği yanıt;
    “Bunu yapamam, kızarırım, terlerim ve sonuçta konuşamam. Mesaj çeksem olmaz mı? Hatta duygularımı,mesaj ile şiir gibi anlatırım” olmuştu.
    Çocuklarlar ve gençler cep telefonunu bilinçsizce kullanıyor iseler (ki öyle görünüyor),
    toplum geleceği ile ilgili sosyal sorumluluk taşıyan bütün anne-babalara, bütün eğitimcilere, görsel ve yazılı basına ve rol model bütün bireylere bazı görevler düştüğü kaçınılmaz görünmektedir. Bu görevleri şöyle sıralamak mümkündür:
     Anne-babalar, çocuklarına, benlik saygılarını dış dünyanın sağlıksız değerlendirmelerine göre değil, bilimsel ve evrensel değerlere göre biçimlendirmeleri gerektiği bilincini kazandırmaya çaba göstermelidirler. Bunu kazandırmanın en sağlıklı yolunun da model olmaktan geçtiğini unutmamalıdırlar.
     “Çocukluk ve gençlik, çocukların ve gençlerin eline bırakılamayacak kadar değerlidir” sözünü akıllarında tutarak, çocukları için en sağlıklı kararların bilimsel temellere dayalı düşünceler çerçevesinde verilebileceğini bilmelidirler. Bu bağlamda çocuk ve gençlerde sağlıklı kişiliğin temellerinin atılması ve gelişimi için zaman zaman “HAYIR” ların yer alması gerektiğini unutmamalı ve uygulamalıdırlar.
     İleride “keşke” lerin veya istenmeyen yaşantıların olmaması için erken dönemlerde belli tartışmaların kaçınılmaz olduğunu, bunun çok doğal olduğunu, asıl doğal olmayanın tartışmanın olmaması olduğunu hatırdan çıkarmamalıdırlar.
     Okullarda, eğitim-öğretim programlarına, teknolojinin etkin ve sağlıklı kullanımına ilişkin bilgilerin yer aldığı dersler (seçmeli veya MEB tarafından zorunlu) veya etkinlikler yerleştirilmelidir.
     Okullarda, teknolojinin sağlıksız ve sağlıklı kullanımına ilişkin panolar yer alabilmeli ve bu panoları hazırlama görevi bizzat öğrencilere verilmelidir. Hatta bu pano hazırlıkları yarışmalara tabi tutulup ödüllendirilebilmelidir.
     Özellikle ilköğretim ve lise eğitiminin, çocukların sosyal gelişimleri (sosyalleşmeleri) konusunda önemli bir fonksiyonu olduğuna göre ve cep telefonlarının da bu gelişmeyi olumsuz etkileyebileceği göz önünde bulundurulur ise, bu okullarda cep telefonu kullanımına kesinlikle izin verilmemelidir. Derslerde kullanımı yasak, teneffüslerde serbest denmesi de anlamlı ve fonksiyonel değildir. Bunun yerine, okullar, çocukların ebeveynleri ile haberleşme gereksinimlerine yanıt verebilecek çözümler üretme yoluna gitmelidirler. Örneğin okul bahçesine yeterli sayıda telefon kulübesi yerleştirilmesini sağlayabilirler. Özellikle özel okullar, müdür yardımcılarının odasından, Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Servisi odalarından, öğrencilerin “gerekli” haberleşmelerine olanak sağlayabilirler.
     Tüm insanların olmak üzere (normallik sınırları içerisinde), özellikle çocuk ve gençlerin sağlıksız davranışlarında “Evrensel Değerler” eksikliği en önemli etmendir. Bu bağlamda, eğer sağlıklı (fizyolojik ve psikolojik) ve evrensel değerlere sahip bir gelecek oluşturulması arzulanıyor ise (ki arzulanmaması zaten bir “bozukluktur”), tüm kitle iletişim araçları, eğitim-öğretim müfredatları, halk eğitimleri, kamu kurum ve kuruluşlarının halka yönelik sunduğu kurslar-eğitimler “EVRENSEL DEĞERLER” çerçevesinde şekillendirilmeli ve bilimsel bilgi temeline oturtulmalıdır.
    Saygılarımla.

Plastik ve Rekonstrüktif Cerrahi ya da kısa adıyla Estetik Cerrahi’ de de tıbbî gerekler ve zorunluluklar dışında, bireyin iradesi ile kendi bedeni üzerinde, herhangi bir estetik müdahale istemesinin, görünürde birçok farklı nedeni olabilir, ya da birçok müdahale istemesinin bir tek nedeni de olabilir. Ancak her iki durumun da ortak bir paydası vardır; bireyin beden algısına ilişkin rahatsızlığı…
İşte bu noktada, bireyin rahatsızlığının psikodinamiği, hekim açısından büyük önem taşımaktadır. Çünkü bireyin kişilik yapısı, davranış özelikleri, geçmiş yaşantıları, öğrenmeleri ve müdahale isteğini tetikleyen fizyolojik veya sosyal motivlerinin sağlıklı olup olmaması müdahalenin hatta müdahale sonrası yaşanacakların sağlıklı olup olmayacağını belirleyebilecektir.
Evrensel olarak insan, doğumdan itibaren “DOKUNULMA AÇLIĞI” içerisindedir. Bu açlık, erinlik dönemine adım atılması ile “FARKEDİLME AÇLIĞI” na dönüşür. Doğu toplumlarındaki aile yapısı ve ebeveyn davranışları dikkate alındığında genel olarak babaların çocuklarına, “şımartmamak (!?)” için dokunmadıkları bilinen bir gerçektir. Dolayısıyla bu davranış örüntüsü içerisinde yetişen bireylerin (özellikle kadın cinsiyetinin), ilerleyen yıllarda güçlü bir fark edilme ihtiyacı duyacağı da açıktır. İşte bireyin bu ihtiyacının derecesi ve alanı müdahale isteğinin derecesini ve alanını belirleyebilecektir.
Bununla birlikte bireyin kişilik yapısı ve kişilik gelişimi sürecindeki dönemlere fiksasyonu (takılıp kalması/odaklanması), benlik algısı, benlik saygısı, savunma mekanizmaları, reaksiyon formasyonu (tepki gösterdiği davranışın tersi durumunun bilinçaltında olması) niteliğindeki davranış özellikleri de bu noktada belirleyici birer etmen olabilmektedir. Örneğin paranoid kişilik özellikleri, siklotimik kişilik yapısı, obsesif-kompulsif kişilik yapısı, hipomanik kişilik yapısı ve narsistik kişilik yapısı estetik cerrahi müdahalelerinde riskli gruplar olarak ele alınmalıdır.
Benzer şekilde kimlik oluşumu dönemi sayılan ergenlik dönemi yaş grubu bireyler ile ergenlik dönemini takvim yaşı olarak atlatmış ancak psikolojik olarak bu dönemi atlatamamış bireyler de riskli gruplardır.
Yine bunlarla ilintili olarak inferioriter (yetersizlik veya aşağılık kompleksli) bireyler de riskli gruplar arasında sayılmalıdır.
Bunların yanı sıra bastırdığı dürtü ve davranışlarını ortaya çıkarmamak ve sosyal onay görmek için emniyet sübabı niteliğinde reaksiyon formasyonu davranışları geliştirmiş veya savunma düzenekleri oluşturmuş bireyler de riskli gruplar sayılabilir.
Yine bunlara ek olarak kokent (ayartıcı), pasif–agresif ve manik kişilik özelliklerine sahip bireyler ise kolay gruplar olarak düşünülmelidir.
İşte bütün bu nedenlerle, müdahaleden sonra problem yaşanmaması veya minimum düzeyde yaşanması için “görünürde bilinçli” bir şekilde müdahale isteyen bireyin bu müdahale arzusunun gerisindeki nedenler mutlaka PROFESYONEL YAKLAŞIMLA ve tabiî ki PROFESYONEL KİŞİLER tarafından ele alınmalı, analiz edilmeli, değerlendirilmeli ve ortaya çıkan tablodan hareketle SAĞLIKLI OLAN KARAR birey ile birlikte verilmelidir. Örneğin bedenine ilişkin estetik bir müdahale isteyen melankolik kişilik yapısındaki bir bireyin bu isteğinin gerisindeki nedenler psikanaliz yöntemi ile ele alınacak olunursa, bireyin bastırdığı dürtüler “patlatılabilir”. Çünkü böyle bir bireyin reaksiyon formasyonları yıkılmış olacaktır… Bu durumda da bireye ciddi biçimde zarar verilmiş olacaktır, yani kaş yapayım derken göz çıkartılacaktır.
Bu ve buna benzer sağlıksız sonuçlarla karşılaşmamak ve yukarıda çizilen çerçevede sağlıklı analiz ve değerlendirilmelerin yapılabilmesi için iki temel yaklaşımla hareket edilmesinde büyük yararlar vardır:
1) Psikolojik Değerlendirme Görüşmesi (Psikoterapötik Yaklaşım)
2) Psikoteknik Yaklaşım (Geçerliliği ve güvenilirliliği olan Psikolojik Testlerin kullanılması)
Sonuç olarak; bakım ve estetikte, kişi psikolojisinin analiz edilmesi, değerlendirilmesi ve sağlıklı kararlar verilebilmesi için; müdahalede bulunacak hekimin, insan davranışının psikodinamiği, kişilik gelişimi, temel kişilik yapıları, kişilik bozuklukları ve davranış bozuklukları konularında ipuçlarını yakalayabilecek düzeyde bilgi sahibi olması gerekmektedir. Aynı zamanda davranış açısından, “Biz Bilinci” ile hareket etmesinde ve bilimsellik çerçevesinde profesyonellerle çalışma becerisi geliştirmesinde daha büyük yarar vardır. Bu tarzda davranılması durumunda bu yarar sadece hekimle sınırla kalmayacak, bireye, ekibe, kuruma ve kurumun marka olma yolundaki geleceğine de katkıda bulunacaktır.